گزارش عمل‌نکرد هم بدهید
اخبار بازار؛ علی شمیرانی – 1. برخی مدیران را حتی اگر در اتاق دربسته چند متری با یک میز و صندلی، در دورافتاده‌ترین نقطه ایران بگذارید و هفته دولت از آنها گزارش عملکرد بخواهید، شما را غافلگیر و چندین صفحه گزارش از کرده‌هایشان منتشر خواهند کرد.
2. یک عمر است که به اشتباه از مدیران به مناسبت‌های مختلف، گزارش «عملکرد» می‌خواهیم. طبیعی است که مدیران هم می‌گویند وقتی گزارش «عملکرد» خواسته‌اند، بنده هم با کمال میل گزارش عملکرد می‌دهم نه «عمل‌نکرد!». لذا اینجاست که در این گزارش‌ها فقط کرده‌ها دیده می‌شوند و به قول معروف همه چیز گل و بلبل است.
3. یک عمر است که در گزارش‌های موسوم به عملکرد، اصولا تیپ و فرمت خاصی دیده نمی‌شود و به همین دلیل از یک سبک انشانویسی گرفته تا مقاله‌های مطبوعاتی به اسم «عملکرد» به ملت قالب می‌شود و در آن از قصه‌گویی و داستان‌سرایی گرفته تا انبوهی از نقاشی، گراف، عکس، آمار و اعداد غیرمستند، غیرقابل راستی‌آزمایی و هر چیز دیگری یافت می‌شود.
4. قاعدتا استاندارد گزارش‌دهی باید مبتنی بر ماموریت‌ها، طرح‌ها، برنامه‌ها، قوانین، پروژه‌ها و وعده‌ها باشد و در ردیف هر موضوع نیز باید میزان پیشرفت‌ها به انضمام مستندات مربوطه ارایه شود، در غیر این صورت، مشتی کاغذ به سبک سخنرانی‌های مرسوم و معمول در کشور تولید شده و راهی سطل زباله می‌شود.
5. نکته دیگر آنکه اصولا مخاطب گزارش‌های عملکرد هم خود داستانی دارد. سوال اینجاست که این گزارش عملکردها! اصلا برای چه کسانی و با چه هدفی تولید می‌شود؟ مخاطب مردم هستند، رسانه‌ها، دستگاه‌های نظارتی، نهادهای بالادستی، همه یا هیچ‌کدام؟! به شکل کلی مردم و رسانه‌ها که به صحت ادعاها و پیشرفت‌های مطروحه در گزارش‌های مذکور دسترسی ندارند و در نظر آنها این گزارش‌ها مشتی کلمه و عدد بیشتر نیستند و لذا چند سالی می‌شود که کارکرد تبلیغاتی و سیاسی گزارش عملکردها هم رنگ باخته است.
نهادهای نظارتی و بالادستی هم که علی‌القاعده نباید و نمی‌توانند مبنای نظارت و قضاوت خود را بر خوداظهاری دستگاه‌ها بگذارند و باید بر اساس یک سری اصول قانونی و مقرراتی، پیگیر کرده‌ها و ناکرده‌های دستگاه‌های مجری باشند. در غیر این صورت اصولا به وجود آنها نیازی نیست و هر چه در گزارش‌ها می‌آید، کفایت می‌کند.
6. موضوع گزارش عملکرد و روش کلیشه‌ای ارایه آنها به جایی رسیده که تقریبا کسی حتی زحمت یک بار دیدن و ورق زدن آنها را هم به خود نمی‌دهد. چون ندید می‌داند در این گزارش‌ها هر چه هست پیشرفت و زیبایی است و حکایت خودگویی و خودخندی است.
7. در خصوص ناکارآمدی ارایه گزارش‌های مرسوم و موسوم به «عملکرد» که از قضا واکنش منفی یا مثبتی از سوی هیچ نهادی را هم به همراه ندارد، این نکته را نیز باید اضافه کرد که گیریم، فرد مسوول یا غیرمسوولی در هر شغل و جایگاهی، نشست، وقت گذاشت و همین گزارش‌های فاقد مستندات را زیر و رو کرد و انبوهی از ایراد و اشکال هم در همان بولتن‌های تبلیغاتی پیدا کرد و یک گزارش هم روی آن گزارش نوشت؛ (کمااینکه نمونه‌اش موجود هم هست.) سوال اینجاست که اصولا فایده این کار چیست؟ و چه کسی قرار است چه کسی را مورد سوال یا بازخواست قرار دهد؟!
8. اصولا همه می‌دانیم که ارایه گزارش «عملکرد» با آن شرایط و شکل و شمایلی که شرح آن ذکر شد، تبدیل به یک سنت اداری شده که همچنان نیز ادامه خواهد یافت و برچیده نخواهد شد. لذا بد نیست در کنار ایام و مناسبت‌های تولید این بولتن‌های تبلیغاتی، حداقل نهادهای دیگر، فارغ از اینکه امکان و توانایی تایید یا رد محتوای این گزارش‌ها را دارند یا نه، گزارشی از عمل‌نکرد یا بدعملکرد دستگاه‌ها نیز ارایه دهند تا به این ترتیب نوعی موازنه برقرار شود و به تخمینی از عیار و توانایی مدیران یک نهاد رسید و البته برای ضعف‌ها و کارهای برزمین‌مانده چاره‌جویی کرد.
