عبور از کسری بودجه جنگی با نفت ۱۲دلاری

اخبار بازار – یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ جمهوری اسلامی به سالهای پایانی جنگ بازمی‌گردد. در حالی که در سالهای منتهی به انقلاب تا 5 میلیون بشکه نفت نیز صادر می‌شد تحت شرایط جنگ و تحریمهای اقتصادی فروش نفت ایران در نیمه دهه شصت به‌شدت کاهش یافت. مسئولان کشور در آن برهه علاوه بر تأمین هزینه‌های دفاع مقدس با چالش تأمین هزینه‌‌های دولت، واردات کالاهای اساسی و تأمین سایر کالاهای مورد نیاز کشور مواجه بودند، این در حالی بود که صادرات نفت و قیمت نفت به‌شدت کاهش یافته بود پیش‌بینی دولت از فروش نفت در قالب برنامه استقلال اقتصادی کشور حدود 1 تا 1.2 میلیون بشکه با قیمت 10 تا 12 دلار بود.

ذکر این نکته نیز ضروری است که در سال 99 با وجود تحریمهای نفتی، یک تغییر استراتژیک از فروش نفت خام به فروش فرآورده‌های نفتی شکل گرفته و مجموع فروش نفت و فرآورده‌ها برای سال 99 حدود 1 میلیون بشکه در روز با قیمت 50 دلار لحاظ شده است، این درحالی است که امروز هزینه‌های دولت به‌شدت افزایش یافته و به‌نظر می‌رسد برای عبور از این چالش نیز نیاز به یک برنامه استقلال اقتصادی جدید داریم.

در همین راستا محمد کردبچه عضو باسابقه سازمان برنامه و بودجه با تشریح وضعیت اقتصادی آن دوره تأکید دارد شرایط سال 99 نیز به‌مانند اقتصاد زمان جنگ قابل مدیریت بوده و با واقعی‌سازی درآمدها و به‌تبع آن کاهش هزینه‌ها امکان عبور سلامت و با کمترین آسیب اقتصادی از این مقطع نیز بسیار بالاست.

به گزارش تسنیم، در سال 65 شاید برای  نخستین بار در قالب برنامه استقلال اقتصادی کشور لایحه بودجه دوسالانه تدوین شد. هرچند آقای کردبچه معتقد است نسخه بِروزشده بودجه دوسالانه برای سالهای 99 و 1400 تدوین شده و نسخه سال 65 و 66 امکان تحقق کامل را نداشته است.

این کارشناس سازمان برنامه معتقد است، در آن برهه بعد از برنامه استقلال اقتصادی برای سال 66 یک برنامه دیگر که حالت کاملا محرمانه داشت نیز تدوین شده بود. در برنامه دوم محدودیت بیشتری برای هزینه‌های کشور لحاظ شد که اطلاعات زیادی از آن در دست نیست. در برنامه استقلال اقتصادی برای سالهای 65 و66 ریز کلیه مصارف کشور برای همه کالاهای مورد نیاز احصا شده بود که تا ان زمان یک فرایند کم نظیر برای مدیریت هزینه‌ها به حساب می‌آمد.

گفتنی است، در بودجه ارزی کشور در سال 1365 در ابتدا صادرات نفت 17 میلیارد دلار و صادرات کالاهای غیرنفتی 300 میلیون دلار لحاظ شده بود. همچنین با توجه به صادرات یک میلیارد دلاری خدمات و دریافت 600 میلیون دلاری از حساب سرمایه کل درآمد ارزی 19 میلیارد دلار بود که در نسخه اصلاح‌شده این رقم به 7.6 میلیارد دلار کاهش یافت.

به‌گفته آقای کردبچه در طرف مصارف بودجه سال 65 نیز در ابتدا مصارف ارزی که شامل هزینه‌های جاری کشور، واردات کالا، واردات کالاهای اساسی، هزینه‌های جنگ، اعتبار عمرانی و منابع در اختیار نخست وزیر بود حدود 19 میلیارد دلار تصویب شد که طی برنامه استقلال اقتصادی این رقم نیز به 7.6 میلیارد دلار کاهش یافت. همچنین برای سال 66 نیز برآورد کل هزینه‌های کشور حدود 8 میلیارد دلار لحاظ شد.

در آن مقطع کالاهای اساسی با یک کاهش محدود از 1.8 میلیارد دلار به 1.3 کاهش یافت اما هزینه‌های دفاع همان  رقم 2.3 میلیارد دلار مصوب مجلس باقی ماند، این در حالی بود که کل هزینه‌های جاری از 6.7 میلیارد دلار به 3 میلیارد دلار کاهش یافت که تقریباً این هزینه‌ها نصف شد.  نکته جالب توجه اینکه کل هزینه‌های در اختیار دولت (نخست وزیری) نیز از 300 میلیون دلار به صفر کاهش یافت.

 منبع: تسنیم