انقلاب اقتصادی آنلاین در حصار سرمایه و زمان

اخبار بازار؛ کیمیا نجفی – در چند سال اخیر با رونق گرفتن اینترنت و همچنین تلفیق تکنولوژی با تجارت، کسب‌و‏کارهایی به وجود آمد که به نوع خود یک انقلاب صنعتی به شمار می‌رفت. به گفته بسیاری از تحلیلگران کسب‏وکارهای مجازی امروزه تاثیرات مثبت بی‌شماری را بر اقتصاد و تجارت آنلاین گذاشته است و برای جهش در اقتصاد باید به دنبال راهی برای گسترش این نوع کسب‌وکارها بود. بهمن‌ماه سال گذشته محمد‌جواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، با انتشار چند پست در توئیتر خود از اتفاقات جدیدی خبر داد. یکی از آن‌ها درباره «یک هدف‌گذاری خوب!» بود. او در این توئیت به طور خلاصه توضیح داد که تصمیم دولت بر این شده است که با سرمایه‌گذاری در بخش کسب‌وکارهای اینترنتی تا سال ۱۴۰۴ اندازه اقتصاد دیجیتال ایران، ده درصد کل اقتصاد کشور شود. سرمایه‌گذاری در حوزه کسب‏وکارهای اینترنتی در حالی هدف‌گذاری شد که پس از مدت کوتاهی کرونا کشور را دست‌خوش تحولات گسترده‌ای کرد. بسیاری از مشاغل سنتی به دلیل شیوع کرونا طعم تلخ رکود را چشیدند و این در حالی بود که برخی از کسب‌وکارهای اینترنتی رونق خوبی را تجربه کردند. همین تغییرات اهمیت گسترش کسب‏وکارهای مجازی و تاثیر آن بر اقتصاد را بیش از پیش نشان داد. اما باید دید که کرونا چه تاثیری بر مشاغل آنلاین داشته و همچنین چه تاثیری بر روند سرمایه‌گذاری در بخش کسب‌وکارهای آنلاین و تحقق هدف گفته شده خواهد گذاشت؟ رضا الفت‌نسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب‏وکارهای اینترنتی با اشاره به صحبت‌های آذری‏‌جهرمی درخصوص تصمیمات دولت مبنی ‌بر اندازه اقتصاد دیجیتال تا سال 1404 گفت: سال پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در توئیتی از برنامه دولت برای سرمایه‌گذاری در حوزه کسب‌وکارهای آنلاین خبر داد. آنطور که گفته شد قرار بر این بود که تا سال ۱۴۰۴، اندازه اقتصاد دیجیتال ایران، ده درصد کل اقتصاد کشور شود. ایشان گفته بودند که قرار است منابعی را به حوزه کسب‌وکارهای آنلاین تخصیص دهند و در این بخش سرمایه‌گذاری شود.
وی در ادامه افزود: پس از این تصمیم مسئله کرونا به وجود آمد و منابع مالی کشور در چنین شرایطی دچار مشکل شد. مشکلاتی همچون بحث نرخ سوخت و تحریم‌ها چالش‌های جدی را به وجود آورد. این در حالی بود که از سوی دیگر کشور درگیر موضوع سلامت شهروندان شده است و باید در این شرایط از منابع مالی خود کمک بگیرد و تجهیزاتی ضروری را وارد کند. پیش از شیوع ویروس کرونا دولت اخذ مالیات را راهی برای کسب درآمد می‌دانست و می‌توانست از طریق مالیات‏ستانی سرمایه‌گذاری لازم را در بخش‌های مختلف داشته باشد، اما تعطیلی کسب‌وکارها به دلیل شیوع ویروس کرونا دولت را از اخذ مالیات ناامید کرد چراکه درآمدها در این شرایط به شدت کاهش پیدا کرده و احتمال دارد این روند ادامه‌دار باشد. با توجه به مشکلات فعلی گمان می‌کنم که منابعی برای سرمایه‏‏‏گذاری در حوزه کسب‌وکارهای آنلاین وجود نداشته باشد. البته باید اشاره کرد که برای مشاغل اینترنتی برنامه‌های ویژه کرونا در نظر گرفته‌اند تا مانع از تعدیل نیرو در این بخش شوند.
عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب‏وکارهای اینترنتی از تغییر نگاه کاربران به کسب‌وکارهای آنلاین در روزهای کرونایی گفت: من تصور می‌کنم که بازار به مسیری می‌رود که نگاه افراد را به این نوع از کسب‏وکار جلب می‌کند، بسیاری از مشاغل آنلاین پس از کرونا رونق خوبی را شاهد بودند. زمانی که ما به ثبات برسیم و یا به عبارتی دیگر تکلیف این بیماری روشن شود، تغییر مسیر و فراهم بودن بسترهای لازم می‌تواند باعث گسترش مشاغل مجازی شود و همچنین می‌توانیم شاهد ورود سرمایه‌ از منابع مختلف در این بخش باشیم.
وی افزود: در جریان کرونا نگاه‌ها به این سمت آمد که ما می‌توانیم از بستر فضای مجازی برای انجام کارها و برطرف کردن نیاز‌های‏مان استفاده کنیم. حتی اخیرا کلیپی منتشر شده بود که جلسه دادگاهی به صورت مجازی برگزار شد و قاضی حکمی را صادر کرد. ما حتی تصور نمی‌کردیم که ده سال بعد بتوانیم بیشتر کارها‏یمان را از طریق اینترنت انجام دهیم. کرونا کمک کرد تا نگاه ما نسبت به بستر فضای مجازی تغییر پیدا کند. به عبارتی دیگر کرونا تصویری به جز سرگرم شدن با فضای مجازی را به کاربران آموخت.
الفت‌نسب در بخش دیگری از صحبت‌هایش عرضه سهام کسب‌وکارهای آنلاین در بورس را راهی برای بهبود وضعیت آنها دانست و در‏این‌باره ادامه داد: امیدواریم در ماه‌های آینده کسب‌وکارها و استارت‌آپ‌هایی که در گذشته رشد کرده‌اند وارد بورس شوند، اگر مسئولان در حوزه کسب‌وکارهای آنلاین با سازمان بورس به توافق برسند تا بتوانند سرمایه‌های‌شان را در بازار سرمایه عرضه کنند می‌توان شاهد نقطه امیدوارکننده‌ای برای گسترش مشاغل مجازی و بهبود وضعیت آنها در اقتصاد باشیم.
وی ادامه داد: ما باید توجه داشته باشیم که این بخش از اقتصاد نیازمند سرمایه است. برخی از کارشناسان عددهای غیررسمی را اعلام کرده‌اند و می‌گویند که کسب‌وکارهای آنلاین نیازمند این مقدار سرمایه‌ است. به گفته آنها نزدیک به 150 هزار میلیارد تومان باید به بازار آنلاین تزریق شود تا حجم خرده‌فروشی‌ها افزایش پیدا کند. در این صورت است که بازارهای آنلاین در وضعیت مناسبی قرار می‌گیرند. رسیدن به این هدف که اندازه اقتصاد دیجیتال ایران، ده درصد کل اقتصاد کشور شود نیازمند سرمایه و زمان زیادی است. البته همانطور که قبلا اشاره کردم در شرایط فعلی به دلیل شیوع ویروس کرونا منابع مالی دولت محدود شده است و امیدواریم تا پایان سال 99 دولت بتواند کسب‌وکارهای آنلاین را به هدف گفته شده نزدیک کند.
الفت‌نسب گسترش مشاغل آنلاین را نیازمند سرمایه و زمان کافی دانست و گفت: باید توجه داشته باشیم که در این شرایط کسب‌وکارهای مجازی نمی‌توانند به یکباره سودهای کلانی را به دست ‌آورند و از سوی دیگر اصناف سنتی هم نمی‌توانند یک شبه به مشاغل مجازی تبدیل شوند. این اقدامات نیازمند سرمایه‌گذاری بوده و باید موانع برداشته و مشوق‌هایی در‏نظر گرفته شود. در چنین شرایطی در یک بازه زمانی چند ساله رشد خوبی را در بخش کسب‌وکارهای آنلاین خواهیم داشت.

 منبع: ابتکار