زلزله در بازار سرمایه روی گسل تازه‌واردها
اخبار بازار؛ زینب مختاری – برخی از کارشناسان، این رگه‌های تعادل در بازار سرمایه را نشانگر بازگشت ثبات به معاملات سهام پس از یک دوره اصلاح شدید می‌دانند. با این حال بازار سرمایه که از سال گذشته به این سو به شدت مورد استقبال مردم قرار گرفته بود، با ریزش شاخص‌ها در چند روز گذشته، تازه‌واردها را برای ماندن و مشتاقان سود را برای ورود مردد کرده است. با این حال، صاحب‌نظران بازار سهام، افراد را به طمانینه در این بازار و پرهیز از رفتارهای هیجانی و شتاب‌زده دعوت و توصیه می‌کنند مردم در کنار معامله در بازار سرمایه، آموزش‌های لازم را نیز برای تداوم حضور در بورس فراگیرند. گفته می‌شود یکی از علل صعود شتاب‌زده بورس از ابتدای سال تاکنون که بازار را به چنین اصلاحی نیازمند کرده بود، رفتارهای غیرحرفه‌ای و احساسی همین بازیگران جدید بود که هر روز نوسان تازه‌ای را در بازار سرمایه رقم می‌زد.
بازار سرمايه در بيشتر کشورها به‌عنوان يک بازار حرفه‌اي براي سرمايه‌گذاري‌هاي خرد و کلان شکل گرفته که از محل آن سرمايه مورد نياز بخش‌هاي توليدي تامين مي‌شود. در همين حال، سهامداراني که سرمايه خود را در اختيار شرکت‌هاي منتخب قرار مي‌دهند از قبل چرخش پول در اين بازار و سود و زيان شرکت‌ها ارزش سرمايه خود را افزايش مي‌دهند. برخي نيز در اين بازار به نوسان‌گيري مشغولند و در دوره‌هاي کوتاه‌تري به سود دست پيدا مي‌کنند. اين روند در اغلب کشورها توانسته است محرک خوبي براي بخش‌هاي توليدي ايجاد کند و موجب رشد و توسعه اقتصادي شود. در ايران نيز دولت در سال‌هاي گذشته اهتمام ويژه‌اي به اين روش تامين سرمايه و سرمايه‌گذاري داشته و آن را در ميان مردم تبليغ کرده است. دولت همچنين به اجراي خصوصي‌سازي از اين طريق هم تمايل نشان داده و بخشي از سهام خود در شرکت‌ها را در اين بازار عرضه کرده است؛ اگرچه اين روند با هدف خصوصي‌سازي هنوز در آغاز راه است و کند قلمداد مي‌شود اما با اين حال، موجب ايجاد شفافيت در فعاليت‌ها و صورت‌هاي مالي اين شرکت‌هاي دولتي شده است. از سوي ديگر بر اساس قانون بودجه 99 دولت موظف است تا براي تامين بودجه مورد نياز کشور در اين سال و کاهش تصدي‌گري، بخش بزرگي از دارايي‌هاي خود را به فروش برساند. به همين منظور، بازار سرمايه به جهت وجود شفافيت بالا و گردش حدود 200 ميليارد دلاري پول در آن، به‌عنوان يکي از بهترين بسترها براي فروش سهام دولت به دو روش مستقيم و صندوق‌هاي مالي شناسايي شده است. عباس معمارنژاد- معاون وزير اقتصاد- در اين باره اظهار کرده است که تا پايان امسال تا سقف 100 هزار ميليارد تومان دارايي دولت بايد عرضه شود. در دو ماه گذشته عرضه سهام دولت از سوي معامله‌گران با استقبال خوبي مواجه شده است و به نظر مي‌رسد پس از دوره اصلاح، دولت بتواند اين هدف را با حرکت تدريجي در بازار سرمايه محقق کند.
نگاه بلندمدت به سهامداري
حرفه‌اي‌هاي بازار سهام همواره پس از يک دوره پرشتاب بورس در انتظار يک اصلاح شديد هستند و آن را امري طبيعي و جزئي از ذات بازار سهام مي‌دانند. بازارهاي سرمايه در تمامي کشورها همواره در مسير صعودي نيستند و برخي متغيرهاي سياسي، اقتصادي، ورود و خروج نقدينگي، شيوه بازي معامله‌گران و مواردي از اين دست روي قرمز يا سپزپوش شدن سهام آنها اثرگذار است. در اين صورت مي‌توان گفت روندي که در روزهاي گذشته در بازار سهام ايران رخ داده امري طبيعي تلقي مي‌شود و سهامداران خرد در اين بازار بايد هوشمندانه و با تمرکز بيشتري به معاملات دست بزنند. نايب رئيس کميسيون پول و سرمايه اتاق بازرگاني در اين باره به ايلنا گفته است: بازار هميشه رو به بالا نيست و در يک جايي استراحت و يا ريزش مي‌کند. عباس آرگون افزوده است: وجود نوسان جزو ذات بازار سرمايه است و اصلاحاتي پس از يک رشد تند امري طبيعي است؛ بنابراين نبايد سهامداران به صورت هيجاني رفتار کنند و با کوچکترين نوسان از بازار خارج شوند. اگرچه ورود توده‌واري مردم به بازار سهام در ماه‌هاي گذشته با هدف کسب سود روزانه بوده است اما با اين حال، اين عضو اتاق بازرگاني توصيه کرده است که اگر مردم سبد سهام خود را با تحليل و مطالعه خريده‌اند بايد يک نگاه بلندمدت داشته باشند. تحرک و جنبش بيشتر بخش‌هاي توليدي را شايد بتوان مهم‌ترين دليل وجودي بازار سهام دانست که تنها در صورت سرمايه‌گذاري بلندمدت و دقيق سهامداران ممکن خواهد شد. امري که در حال حاضر در بازار سرمايه ايران ناديده گرفته شده است.
معاملات احساسي نوسان‌ساز
ورود توده‌واري افراد غيرحرفه‌اي به بازار سهام در مدت اخير نگراني‌هايي را براي کارشناسان و دست‌اندرکاران بورس ايجاد کرده است. البته اين نگراني‌ها بي‌جهت هم نبوده و در روزهاي اخير، منافع تمامي سهامداران به دليل رفتارهاي هيجاني معامله‌گران جديد، به خطر افتاده است. در حالي که اغلب کارشناسان توجه ويژه دولت به بازار سرمايه را مثبت تلقي مي‌کنند اما شايد بتوان تبليغات بيش از حد براي ورود افراد عادي بدون فيلتر آموزش را بزرگترين اشتباه دولت درباره بازار سهام دانست. در حال حاضر گفته مي‌شود بسياري از سهامداران جديد با فروش دارايي‌هاي خود از قبيل خانه و خودرو نقدينگي وارد بازار سهام کرده‌اند و به دليل عدم آشنايي کافي با شيوه کار در بازار سهام، در حال از دست دادن اين دارايي‌ها هستند. البته نمي‌توان در اين ميان دولت را تنها مقصر قلمداد کرد و کوتاهي افراد از عدم فراگيري اصول و قواعد اين فعاليت را ناديده گرفت. اين نابلدي در خريد سهام موجب شده است که حتي شرکت‌هاي زيان‌ده هم در صف پرطرفدارها قرار بگيرند و ارزش سهام آنها چندين برابر ارزش ذاتيشان شود! امري که به مرور به کليت بازار سرمايه آسيب مي‌رساند. يک کارشناس بازار سرمايه در اين باره به خبرآنلاين گفته است: من افق را روشن نمي‌بينم چرا که وقتي به لحاظ استاندارد مالي مساله را بررسي کنيم مي‌بينيم که ارقام فعلي بازار بسيار بيشتر از ارزش‌هاي ذاتي شرکت‌هاي فعال در بازار است. ميثم رادپور تاکيد کرده است: هنگامي‌که به بررسي ارزش شرکت‌ها مي‌پردازيم اعداد به مراتب پايين‌تر از سهامي هستند که در بازار فعلي معامله مي‌شوند. او افزوده است: اگرچه اين مايه خوشحالي است که بازار سرمايه کشور بزرگ شده و بازيگران جديدي وارد آن شده‌اند ولي وقتي اين بازيگران جديد افراد بي‌تجربه‌اي هستند که براساس احساسات تصميم مي‌گيرند، به نظرم از نظر رفتاري هم بازار سرمايه در پيچ‌ها در معرض خطر قرار خواهد گرفت؛ زيرا احتمال بروز رفتارهاي هيجاني و توده‌وار شديدا افزايش يافته است.
منبع: آرمان ملی
