تمام عوامل موثر در افزایش دوباره قیمت ارز و سکه

اخبار بازار – برگشت ارز در سامانه نیما هم مشکل پیدا کرد اما ما 4 میلیارد و 500 میلیون دلار برای واردات کالاهای اساسی تامین ارز کرده‌‌‌‌ایم. وی در آن مصاحبه ادامه داد: “هرگاه قیمت دلار کاهش می‌‌‌یابد، دولت آمریکا و رسانه‌‌‌های حامی این دولت جو روانی ایجاد می‌کنند که تحریم‌های جدید و بزرگ‌تری اعلام خواهد شد که اینها اقدام جدیدی از سوی آنها نیست. در حال حاضر روند درآمد نفتی ما مثبت است و درآمد غیرنفتی بهتر شده و جو‌سازی رسانه‌ای آمریکا به نتیجه نمی‌رسد.”
آیا آنچه همتی در مورد توفیق دولت در مهار اسب سرکش تورم قیمت ارز می‌گوید عین واقعیت است یا فقط بخشی از آن؟ چه عوامل دیگری می‌تواند در این آشفته بازار ارزی که روزی دولت وعده برگرداندن آن را به 12 هزار تومان داده بود بعد از چند صباح توقف روی 15 هزار تومان از 18 هزار تومان بالاتر رفت تا بازهم فشار بیشتر به کشور وارد شود؟ اینها را با دکتر وحید شقاقی عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و اقتصاددان در میان گذاشتیم.
وی با بیان اینکه عوامل متعددی در این تورم مهارناشدنی ارز که در واقع دلار هم شاخص عمده آن است دخیل است، می‌گوید: در واقع مسئله ارز و قیمت واقعی آن در اقتصادی با مختصات ایران تا زمانی که کشور درگیر تحریم‌های سنگین تحمیلی نشده بود چندان حساسیت‌زا نبود، اما حال به سوژه هر روزه مردم و دغدغه تولیدکنندگان و صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان بدل شده است.
شقاقی با بیان اینکه وقتی ارز از سبد دارایی مردم خارج شده باشد آنها عمدتا به سمت کالاهای با دوام دیگر مانند مسکن می‌روند و هنگامی که این بازار برای آنها دست به نقد نباشد رو به ارز و سکه روی خواهند ‌آورد، می‌گوید: در واقع تا زمانی که مسئله ارز ایران با روال مدیریت علم اقتصاد و منطق آن رفع و رجوع نشود، این چرخه و دور باطل ادامه خواهد داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه در واقع نرخ دلار به 2 عامل و متغیر کلیدی اتصال دارد که آن هم تراز ارزی کشور و همچنین رشد نقدینگی در جامعه است می‌افزاید: در مورد تعیین نرخ ارز هم در واقع باید بین تورم بین‌المللی که 5 درصد است و تورم داخل که عمدتا 20 درصد بوده است تعادل و توازن برقرار می‌شد که در سال‌های بعد از برجام و تورم 15 درصدی، نرخ ارز به اجبار ثابت نگه داشته شد که عاقبت آن انفجار این قیمت در دوران حساس و دشوار کنونی است.
وی با بیان اینکه در کنار این مسئله تا زمانی که امکان تقویت تراز ارزی ایران فراهم نشود هرگونه بحثی در مورد کاهش قیمت ارز و حتی مهار آن در ادامه راه بیهوده و شعاری خواهد بود تصریح می‌کند: در واقع تراز ارز هم به ارز حاصل از صادرات و میران واردات رسمی و غیررسمی وابستگی مستقیم دارد.
شقاقی با بیان اینکه تا چندی پیش که اعمال برخی سختگیری‌های قضایی برای اصرار در بازگشت ارز صادراتی رخ نداده بود و قیمت ارز سامانه نیمایی هم حدود 15 هزار تومان نگه داشته شده بود حجم انبوهی ارز هم به کشور بازنگشته بود، می‌افزاید: همه اینها در حالی است که خوشبختانه ایران بدهی خارجی سنگینی جز 10میلیارد دلار با سررسید اقساط بلندمدت ندارد، در غیراین‌صورت کشور ما هم مانند ونزوئلا دچار بحران فروپاشی اقتصادی شده بود و کشورهای طلبکار هم که به هیچ وجه مماشات نمی‌کردند.
این کارشناس اقتصادی کشورمان با بیان اینکه در سال گذشته 40میلیارد دلار صادرات غیرنفتی و 42 میلیارد دلار واردات شد که 15 میلیارد دلار هم واردات به صورت غیررسمی یا قاچاق است، می‌افزاید: این در حالی است که نفت هم به میزان برنامه ریزی شده قبلی فروخته نشد.
وی با بیان اینکه در کنار این عوامل شیوع کرونا در ایران و جهان نیز مزید بر علل قبل شد و این ویروس هم موجب کاهش30 درصدی صادرات غیرنفتی و بسته شدن مرزها گردید که تا امروز هم در تمام موارد به روال عادی بازنگشته است، می‌گوید: این را بگذارید در کنار 30 درصد هم افت قیمت نفت که بازهم در اثر شیوع کرونا به علل قبل و خاص اقتصاد ایران اضافه شده است.
شقاقی با بیان اینکه افت قیمت جهانی نفت در کنار نفتی که ایران به دلیل تحریم ناگزیر به فروش آن با قیمت 7 تا 10 دلار زیر قیمت اوپک بوده است به عوامل موثر در آشفته شدن تراز ارزی ایران انجامیده خاطرنشان می‌کند: ضمن اینکه دولت آمریکا از اسفندماه و پس از مدتی تحریمهای سنگین علیه نفت و گاز ایران صادرات پتروشیمی جمهوری اسلامی ایران را نیز که حدود یک‌سوم صادرات ایران را شامل می‌شد به فهرست تحریمهای جدید اضافه کرده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در انتقاد از تحلیل‌ها و محاسبات خطای همتی در بانک مرکزی که افزایش 2 ماهه قیمت‌ها در بورس را موجب خرسندی و جمع شدن نقدینگی در بازار می‌دانستند، می‌افزاید: این در حالی است که سهام، طلا، سکه، ارز و یا خودرو و مسکن در یک سبد دارایی هستند و تورم یک مورد از آنها منجر به تداوم ثبات قیمت سایر عوامل نخواهد شد. در واقع چگونه انتظار می‌رود وقتی شاخص بازار سرمایه بدون رشد بالای اقتصادی و صادراتی شرکت‌های بورسی از فروردین 97 تا امروز بیش از 10برابر شده است، فعالان سایر بازارها تماشاگر این ماجرا بمانند و به افزایش قیمت کالاهای سایر اجزای سبد دارایی مردم دست نزنند!
شقاقی توجیهات اخیر رئیس کل بانک مرکزی را در وعده‌هایی دوباره برای کنترل یا تعدیل قیمت ارز را آن هم تا زمانی که جامعه به اطمینان خاطری از بازگشت کشور به شرایط عادی مانند رونق صادرات و بهبود تراز ارزی نرسد، بی‌تاثیر برشمرد.
وی در عین حال بر این نکته هم تاکید کرد که متاسفانه مسئولان و تصمیم‌گیران کشور ما بدون دوراندیشی در شرایط عادی بازارسازی صادراتی را برای تولیدات ایرانی نادیده گرفتند تا در کنار عوامل غیراقتصادی امروز فشار مضاعف و سنگینی به تمام منابع مالی ایران و متعاقب آن آسایش و آرامش حداقلی مردم ما نیز وارد آید.

 منبع: آفتاب یزد